Phương pháp dạy phát âm và đánh trọng âm Tiếng Anh hiệu quả cho học sinh lớp THCS

Thứ bảy - 21/03/2020 11:33

Ngữ âm được coi là một trong những yếu tố cơ sở của tất cả các ngôn ngữ trên thế giới. Nếu phát âm chính xác thì mọi kĩ năng như nghe, nói, đọc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Phương pháp dạy phát âm và đánh trọng âm Tiếng Anh hiệu quả cho học sinh lớp THCS

20/02/2020

CHUYÊN ĐỀ THÁNG 2

Phương pháp dạy phát âm và đánh trọng âm Tiếng Anh hiệu quả cho học sinh lớp THCS

Người thực hiện: Nguyễn Văn Hà
Ngày thực hiện 20/02/2020

A. GIỚI THIỆU:

          Ngữ âm được coi là một trong những yếu tố cơ sở của tất cả các ngôn ngữ trên thế giới. Nếu phát âm chính xác thì mọi kĩ năng như nghe, nói, đọc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Ngược lại, nếu phát âm sai hoặc không rõ ràng sẽ làm cho người nghe hiểu nhầm hoặc thậm chí không hiểu ý của người nói.
          Để hỗ trợ phát âm chính xác các từ Tiếng Anh thì việc đánh đúng trọng âm sẽ mang đến sự thành công trong giao tiếp nói chung và trong thi cử nói riêng. Để người đối diện hiểu được nội dung câu mình muốn diễn đạt thì ngoài việc phát âm đúng từ để tránh hiểu sai, thì việc sử dụng trọng âm cho các từ trong câu cũng rất quan trọng. Tuy nhiên việc học sinh cũng như giáo viên phát âm từ sai và đánh trọng âm không chính xác còn rất phổ biến do chưa nắm bắt rõ các quy tắc phát âm và đánh trọng âm hoặc có thể do áp dụng quy tắc dài, lan man, khó ghi nhớ.

B. MỤC TIÊU:

- Nhận biết các âm nguyên âm và các âm phụ âm trong Tiếng Anh
- Nhớ quy tắc phát âm Ved
- Liệt kê các âm phụ âm câm (hour/honour, knife, know, comb,
- Các âm phụ âm đặc biệt
- Cách đánh trọng âm ở những từ có 2-3 âm tiết

C. TIẾN TRÌNH:

I. CÁCH DẠY NGỮ ÂM
- Trong Tiếng Anh có 26 chữ cái, mỗi chữ cái đại diện cho 1 âm.
- Trong Tiếng Anh có 8 âm ngắn, 5 âm dài, 8 âm đôi (cần học thuộc) => 8-5-8
1) 8 nguyên âm ngắn:

/u/	rural, sugar,...
/e/	decorate, went, empty, head,...
/æ/	carry, challenge, careful,...
/i/	eleven, visit, image, ....
/ɒ/	doctor, respond, forgot,...
/ʌ/	enough, become, uncle,...
/ə/	about, sister, television, nation,...
/ju/	student, university, unique,...

2) 5 nguyên âm dài:

/a:/	aunt, army,...
/i:/	receive, teenage,...
/ɜ:/	bird, learn, turn,...
/u:/	pull, pool, move, choose,...
/ɔ:/	morning, all, walk,...

3) 8 nguyên âm đôi:

/ai/	kite, sky, device
/aʊ/	now, trousers, house,...
/ʊə/	sure, poor, tourist,...
/ei/	late, pavement, nation,
/əʊ/	open, moment, window
/ɔi/	noisy, soil, employ
/iə/	tear, appear, near,...
/eə/	share, pair, pear,...

Buổi 1: Dạy HS 8 âm nguyên âm ngắn kèm ví dụ minh họa và bài tập ứng dụng chọn từ có phần gạch chân khác.
+ Các cặp âm có thể so sánh trong bài tập như:
          - /æ/ và /e/                       - /u/ và /ʌ/
          - /u/ và /ju/                       - /e/ và /i/
Buổi 2: Dạy HS 5 âm nguyên âm dài kèm ví dụ minh họa và bài tập ứng dụng chọn từ có phần gạch chân khác
+ Các cặp âm có thể so sánh trong bài tập như,(có thể kết hợp với Buổi 1):
          - /i/ và /i:/                         - /ɒ/ và /ɔ:/
          - /u/ và /u:/                       - /ə/ và /ɜ:/
Buổi 3: Dạy HS 8 âm nguyên âm đôi kèm ví dụ minh họa và bài tập ứng dụng chọn từ có phần gạch chân khác.
+ Các cặp âm có thể so sánh trong bài tập như:
          - /ai/ và /i/                        -/au/ và /ə/ (VD: about, humour...)
          - /iə/ và /eə/                      - /ɒ/ và /əʊ/
          - /æ/ và /ei/                       - /ʊə/ và /au/ (VD: tour, hour..)

LƯU Ý: Việc yêu cầu học sinh học thuộc và luyện tập để phân biệt sự khác nhau giữa các âm là rất quan trọng và có ích rất nhiều cho các bài học đánh trọng âm sau này. Điều này sẽ giúp học sinh tiếp thu tốt hơn các
Buổi 4: Dạy HS các âm phụ âm, chia làm 2 nhóm:
+ Nhóm 1: Những âm phụ âm phát âm giống chữ cái (âm thường): b,p,m,n,t,v,.....
+ Nhóm 2: Những âm đặc biệt như: ʃ, tʃ, k (đa âm)
Các bài tập minh họa cần để ý đến các âm đặc biệt này vì hay xuất hiện trong đề thi:
/k/ : keep, picnic, christmas, chaos, ache, chemistry, character.......
/tʃ/ : chicken, picture, nature, .....
/ʃ/ : sugar, ocean, washing, machine, champagne....

Buổi 5 (kết hợp trong buổi dạy Thì HTĐ)
* Cách phát âm động từ có đuôi "s/es"
-Đuôi s/es được chia thành 3 nhóm âm: /s/, /iz/, /z/
1) Phát âm /s/ nếu Vbare có đuôi là các chữ cái
          k,ke = /k/
          p,pe = /p/
          t,te= /t/
          f,gh,ph =/f/
=> quy tắc: không phải than fiền
VD: keeps /s/
          invites /s/
          visits /s/
          laughs /s/
2) Phát âm là /iz/ nếu Vbare có đuôi là các chữ cái :
          ss, se, ce, x, sh, ge, z, ch
=> quy tắc: sáng sớm sẽ chế xe SH ghé zô chợ (ss, se,ce,x,sh,ge,z,ch)
VD:       miss - misses /iz/
              choose - chooses /iz/
              dance - dances /iz/
              mix - mixes /iz/
              wash - washes /iz/
              change - changes /iz/
              quiz - quizes /iz/
              watch - watches /iz/
3) Phát âm là /z/ nếu Vbare có đuôi là các chữ cái còn lại :
VD:       clean - cleans /z/           run -runs /z/
              listen - listens /z/          study - studies /z
              read - reads /z/                       live - lives /z/
              play - plays /z/                        draw - draws /z/
EXERCISE: Choose the best answer:
1. paints                 cooks                     sends           hats
2. wishes                finishes                  arranges       lives
3. visits                  lakes                      sells             picks
4. studies               tries                        has               catches
5. learns                 gets                        finds            drives

Buổi 6 (kết hợp trong buổi dạy Thì QKĐ)
* Cách phát âm động từ có đuôi "ed"
- Động từ đuôi ed được chia thành 3 nhóm âm: /t/, /id/, /d/
1) Ved phát âm là /t/ nếu Vbare có các đuôi:
          ss,se,k,ke,p,pe, ce, x, sh,ch,f,gh,ph
Qui tắc: sáng sớm sẽ không phải chế xe SH chạy fượt ghé phà
          ss,se,k,ke,p,pe, ce, x, sh,ch,f,gh,ph,
sáng sớm sẽ không phải chế xe SH chạy fượt ghé phà
VD: miss - missed /t/                         hope -hoped /t/
          practise - practised /t/                 dance - danced /t/
          cook - cooked /t/                        mix - mixed /t/
          stop - stopped /t/                        finish -finished /t/
          watch - watched /t/           cough - coughed /t/ : ho
2) Ved phát âm là /id/ nếu Vbare có các đuôi:
          - t,te
          - d,de
VD:       want - wanted /id/
              need - needed /id/ : cần
              decide -decided /id/ : quyết định
              invite - invited /id/: mời
3) Ved phát âm là /d/ nếu Vbare có các đuôi còn lại:
VD:       clean- cleaned              play - played
              move - moved
              live - lived
Lưu ý:
Một động từ "ed" có đuôi "se" sẽ phát âm khác nhau như:
- choosed, pleased => /d/ vì động từ gốc phát âm là :
              choose /z/ , please /z/
- practised, promised => /t/ vì động từ gốc phát âm là:
              practise /s/, promise /s/

1. A. talked            B. painted                        C. asked                 D. liked
2. A. worked          B. stopped                       C. forced                D. wanted
3. A. waited           B. mended                       C. objected            D. faced
4. A. kissed            B. helped                         C. forced                D. raised
5. A. learned          B. watched                      C. helped               D. picked
II. CÁCH DẠY ĐÁNH TRỌNG ÂM:
1) Đối với từ có 2 âm tiết thì có thể dạy HS cách đánh trọng âm dựa vào từ loại: + Danh từ, tính từ và trạng từ nhấn trước
+ Động từ nhấn sau
VD: enjoy, relax, behave, prefer, forget, concern, contain, maintain, belong...
(nêu một số trường hợp ngoại lệ)
Nhược điểm: khó áp dụng đối với từ có 3 âm tiết không dùng phụ tố
Buổi 7,8,9,10....: Đánh trọng âm ở từ có 2-3 âm tiết (dựa vào từ âm)
Lưu ý quan trọng:
+ Âm /ə/ không bao giờ có trọng âm, những từ có 2 âm tiết có chứa âm /ə/ rất nhiều:
VD: nation, moment, teacher, student, number, children, happen, open, gather, ocean, paper, campus, ruler, eraser, cattle, southern, comprise career, fashion, fashionable........
+ Âm đôi > âm ngắn
VD: baby, lazy, about, promote...
+ Hai âm giống nhau thì đánh trọng âm ở âm tiết đầu.
VD: visit, ticket,
+ Âm dài > âm ngắn
VD: grassland, service, safari, workshop, preserve, inform....
+ /ɒ/ > /i/: confident,
2) Đối với những từ 3 âm tiết:
+ Trọng âm ở âm tiết cuối:
- Ở những từ tận cùng là: -ade/-aire/-ee/-ese/-eer/-ette/-esque/-een/-ique/-oo/-oon
+ Trọng âm ở âm tiết thứ 2 kể từ cuối:
- Những từ tận cùng là: -it/-ia/-ial/-ian/-iar/-ic/ics/-id/-ience/-ient/-ier/-ion/-ious/-ental/-sure/-ual.
+ Trọng âm ở âm tiết thứ 3 kể từ cuối:
- Những từ tận cùng là: - /-ate/-ety/-ence/-ent?/-entary/-ize?/-ical/-inal/-ishment/-ison/-itor/-iture/-ity/-logy/-omy/-graphy/-ous/-tude/-try/-ural/-ular

D. KẾT LUẬN
Như vậy chúng ta thấy rằng việc phát triển ngữ âm Tiếng Anh cho học sinh là một vấn đề không hề đơn giản. Nó đòi hỏi người giáo viên phải có phương pháp giảng dạy sáng tạo nhưng dễ hiểu, dễ tiếp nhận đối với học sinh. Qua một số năm được đưa vào áp dụng, tôi nhận thấy rằng phương pháp dạy ngữ âm này đã mang đến rất nhiều tác dụng. Trước hết, tạo được niềm yêu thích và hưng phấn cho học sinh trong giờ học ngữ âm, giúp các em không còn cảm thấy khó khăn khi phát âm Tiếng Anh. Từ đó chất lượng học tập ngữ âm của học sinh đã tăng lên rõ rệt. Bên cạnh đó, với bản thân tôi việc nghiên cứu phương pháp dạy ngữ âm cho học sinh đã góp phần nâng cao trình độ và năng lực sư phạm của mình, đồng thời góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy ngữ âm nói riêng và bộ môn Tiếng Anh nói chung. Trong điều kiện học sinh cơ bản là vùng nông thôn, cơ sở vật chất dạy học còn thiếu thốn, cơ hội được tiếp xúc với người bản ngữ là rất khó thì những thành công ban đầu tôi thu được là một điều rất hạnh phúc với bản thân tôi.
Phương pháp này có thể áp dụng cho các bài dạy ngữ âm trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 6,7,8,9. Tuy nhiên do đặc thù từng tiết dạy có những âm tiết khác nhau nên các giáo viên cần áp dụng một cách sáng tạo.

Tác giả bài viết: Nguyễn Văn Hà